مسئولیتهای یک نماینده میتواند بسته به کارفرما و زمینهای که در آن فعالیت میکند متفاوت باشد.
اما بعضی از وظایف مشترک نمایندگان فروش به شرح زیر است:
یکی از مصادیق نمایندگی تجاری همانا نمایندگی انحصاری است. منظور از قید انحصار (exclusivity) در این قراردادها آن است که فردِ نماینده. تنها شخصی باشد که در منطقه مورد توافق طرفین، به فروش محصولات میپردازد که در این صورت قرارداد جنبه انحصاری پیدا خواهد کرد.
فروش به این صورت در دنیایی که روابط تجاری ساده و به سهولت انجام میگرفت ممکن بود. اما در شرایط فعلی چندان معقول و ممکن به نظر نمیرسد.
پس راه حل صحیح آن است که فرد صاحب کالا یا ارائه دهنده خدمات، با فردی دیگر که قابلیت و امکانات فروش این کالاها در منطقه مقصد را دارد. (اعم از امکانات فیزیکی مانند محل کسب و کار و نیروی انسانی. و یا دانش فنی مانند تبلیغات و بازاریابی)، توافق نموده. و آن شخص از جانب وی و به نمایندگی از او، اقدام به فروش کالاها در محل مورد نظر نماید.
مفاد توافق فوق که چارچوب آن در بند بالا و به بیان ساده، طرح شد. وبه همراه شروط فرعی و جزییاتی که به تناسب هر قرارداد ممکن است به آن منضم شود. تشکیل دهنده قراردادی است که در ادبیات حقوق تجارت از آن به عنوان “قرارداد نمایندگی فروش”، یاد و تعبیر میشود.
زمانی که این فرد تنها نماینده فرد صاحب کالا که از این به بعد به عنوان “اصیل” از او یاد میکنیم، باشد. این قرارداد با دریافت قید انحصار، به عنوان “قرارداد نمایندگی انحصاری فروش” شناخته خواهد شد.
نمونه قرارداد عاملیت فروش چیست؟
قرارداد عاملیت فروش در مقابل قرارداد نمایندگی انحصاری قرار میگیرد. به عبارتی دیگر قراردادهای فاقد قید انحصار است که اصطلاحاً از آن به قراردادهای “عاملیت فروش” تعبیر میشود. در نمونه قرارداد عاملیت فروش ، عامل نماینده تجاری است که به استخدام اصیل در میآید و به امور مورد نظر تاجر از جمله فروش محصول او میپردازد.
اما معمولآً فروش را به نام خود انجام میدهد و در مقابل کمیسیون یا حق عاملیت دریافت میکند. آمر یا اصیل موظف است اطلاعات لازم در مورد فروش، از جمله اقلام آن و قیمت را به عامل فروش ارائه دهد. و عامل نیز موظف به فروش طبق آنچه اصیل تعیین میکند میباشد.
تفاوت میان عاملیت فروش با نمایندگی فروش در چیست؟
تفاوت عامل فروش و نماینده فروش در این است که در قرارداد عاملیت فروش .عامل برای امر فروش به استخدام اصیل در میآید و برخلاف قرارداد نمایندگی فروش . عامل از خود سرمایه دارد به این ترتیب که عامل با حجم محدود اقدام به خرید مینماید. و هر زمان که مشتری به آن مراجعه کرد و نیاز بیشتری داشت، به اصیل مراجعه و کالای موردنظر را تهیه میکند.
قرارداد اعطای نمایندگی فروش به چه معناست؟
گفتیم که اغلب شرکتها و مؤسسات تجاری ، پس از تأسیس و شناخته شدن. اقدام به جذب نمایندگی در مناطق مختلف مینمایند. به طور معمول، نمایندگی وظیفه شناسایی و انجام خدمات یا توزیع کالای شرکت مرجع را با شرایط معین بر عهده دارد. اولین مرحله برای اخذ نمایندگی، عقد قرارداد نمایندگی میباشد.
اغلب قراردادهای نمایندگی شکل ثابتی ندارند و در بسیاری از موارد با توجه به شرایط متقاضی تنظیم میشوند. اهمیت قرارداد اعطای نمایندگی به حدی است که بسیاری از شرکتها با تنظیم و تدوین قراردادهای جامع و کامل برای اعطای نمایندگی ، اقدام به این کار مینمایند.
این قراردادها که بیشترانها پس از بررسیهای اولیه شرکت مرجع از شخص حقیقی یا حقوقی متقاضی بسته میشوند. شامل مواردی دقیق و کامل درباره شرایط همکاری دو مؤسسه با یکدیگر است. از آنجایی که شخصیت نماینده، بیانگر اعتبار و آبروی شرکت مرجع است، بنابراین اغلب شرکتها در اعطای قرارداد نمایندگی بسیار دقیق و سختگیرانه عمل میکنند.
منظور از انحصار یک جانبه یا دو جانبه در نمایندگی چیست؟
در یک تقسیمبندی، نمایندگی انحصاری فروش ممکن است به دو شکل یک جانبه و دو جانبه وجود داشته باشد. نمایندگی انحصاری فروش یک جانبه که در آن اصیل ملزم است مناطق بازاریابی و فعالیت نماینده تجاری را به طور انحصاری معین کند.
به بیان دیگر در این نوع نمایندگی، اصیل موظف است نماینده تجاری دیگری را در آن مناطق به کار نگیرد. و گاه نمایندگی انحصاری فروش دو جانبه است که در آن علاوه بر تکلیف اصیل به بکار نگرفتن نماینده دیگر در مناطق مورد نظر، نماینده مکلف است کالاهای دیگری را از منابع دیگر تهیه نکند .
که در این صورت بدیهی است که یکی از آثار استقلال نمایندگی فروش یعنی اخذ نمایندگی از دیگران محدود میشود. فلذا مهمترین و شاخصترین بند قراردادی در اینگونه قراردادها، تصریح به وجود قید انحصار (یک/ دو جانبه) میباشد که باید به دقیقترین و گویاترین شکل ممکن در نمونه قرارداد نمایندگی فروش مکتوب شود.
حال با این سوال مواجه میشویم که …
قرارداد اعطای نمایندگی انحصاری فروش در تجارت بین الملل به چه صورت است؟
نمونه قرارداد نمایندگی انحصاری بین المللی ، یکی از متعارفترین و شناختهترین مدلهای حضور یک برند و محصول خارجی در کشورهای دیگر است. صادر کردن و فروش یک محصول در کشور دیگر ممکن است به روشهای دیگری مانند تاسیس شعبه یا راهاندازی خط تولید در کشور مقصد نیز صورت گیرد.
که آثار حقوقی و اقتصادی متفاوتی خواهد داشت. اما نمایندگی انحصاری فروش به نوعی کم دردسرترین و سادهترین روش این فعالیت به شمار میرود. که از طریق آن شخص اصیل با اعطای نمایندگی و امتیاز آن به شخصی که با شرایط اقتصادی، سیاسی و حقوقی حاکم بر بازار کشور مقصد آشناست.
عملاً خود را از دردسرهای دخالت و حضور مستقیم در آن کشور. معاف خواهد نمود و در عین حال بازار فروش مخصوص به خود را خواهد داشت. فلذا یکی از کابردهای مهم این قراردادها در تعامل با اشخاص و صاحبان محصولات خارجی است.
تحویل محصولات در نمایندگی انحصاری به چه صورت است؟
یکی دیگر از بندهای مهم این قراردادها این است که، توافق بر سر شرایط و نحوه ارسال و تحویل کالاست. این مساله به جهت اتفاقات و نواقصی که ممکن است حین بارگیری و حمل محصولات، حادث شود و مسئولیت طرفین نسبت به این موارد، بسیار حائز اهمیت است. به طور مثال ممکن است در یک قرارداد، توافق شود.
محصولات درب کارخانه تحویل شود و حمل و بارگیری آن به عهده نماینده باشد. اینجا مسئولیت وی با شرایطی که ارسال توسط خود اصیل انجام خواهد شد، بسیار متفاوت خواهد بود.
ایا وجود تضامین در قرارداد نمایندگی فروش مزیتی دارد؟
برای جلوگیری از سو استفاده از نهاد نمایندگی فروش ، یکی از شروطی که اصیل معمولاً در این قراردادها آن را دنبال میکند این است که نماینده نسبت به فروش حجم یا مبلغ مشخصی از محصولات در یک بازه زمانی (مثلا یک ماهه) ملزم باشد. در صورت عدم وجود این شرط ممکن است رقبای یک برند با هدف تضعیف وی، با گرفتن نمایندگی صوری از او و عدم فروش محصولاتش، بازار آن برند را در یک منطقه به نابودی بکشانند. جهت تضمین این امر در نمایندگی فروش معمولاً از نماینده چک گرفته میشود.
حفظ ماهیت نمایندگی در نمایندگی فروش چیست وبه چه دلیل مهم است؟
موضوع پایانی در نمایندگی انحصاری آن است که اصیل بایستی قید نماید که نماینده از برند، اسم تجاری، لوگو و سایر علامتها و امکاناتی که در اختیارش قرار میگیرد، صرفا در راستای قرارداد استفاده خواهد نمود و وی نمیتواند ماهیت خود را مستقل از اصیل نمایش دهد و یا با مهندسی معکوس نسبت به حذف اصیل از بازار اقدام نماید. مسئولیت ناشی از فریب مشتریان در صورت انجام این کار با خود نماینده خواهد بود.
جمع بندی
کلیه فعالیتهای یک مجموعه همه برای یک هدف انجام میشوند و آن فروش است. هم چنین باید بگوییم اگر توانایی برقراری ارتباط به شیوهی موثر را دارید و از پایداری و انعطاف بالایی برخوردار هستید، نمایندگی فروش میتواند شغل بسیار مناسبی برای شما باشد که درآمد بسیار خوب و بازار کار پرتقاضایی نیز دارد.