سوسک چوبخوار از مهم ترین و مخرب ترین آفات برخی درختان میوه و درختان سایه‌انداز در فضای سبز می‌باشدکه همه ساله خسارات شدیدی را به درختان نارون و در درجه دوم به درختان چنار، بید و صنوبر وارد می‌سازد.
خسارت اصلی این آفات مربوط به مرحله لاروی است، به نحوی که تغذیه از قسمتهای داخلی تنه و شاخه‌های اصلی منجر به قطع جریان شیره نباتی، خشکیدگی تدریجی و در نهایت مرگ میزبان می‌گردد. همچنین به لحاظ تهی شدن تنه، خطر سقوط درختان آفت زده افزایش می‌یابد. بیشترین خسارت لاروها مربوط به زمانی است که در قسمت زیر پوست فعالیت داشته و ناحیه کامبیوم و لایه زاینده را نابود می‌نماید.
علانم خسارت
به طور کلی علائم ظاهری خسارت این آفت عبارت اند از: خروج خاک اره همراه با شیره نباتی از محل تغذیه لاروهای جوان. وجود سوراخ‌های بزرگ بیضی شکل روی تنه، مشاهده ذرات ریز چوب و فضولات ناشی از تغذیه لارو در پای درخت و در نهایت خشکیدگی درختان میزبان.
ردیابی آفت
- نخستین مرحله برای کنترل آفت، تشخیص و ردیابی خسارت آنهاست. برای اینکار تمام قسمتهای درخت دورتادور تنه و شاخه‌های اصلی مورد بازدید قرار گیرد. چنانچه خاک اره چوب در سطح زمین و یا در محل سوراخ روی تنه دیده شد با اطمینان می‌توان گفت که لارو آفت داخل چوب در حال فعالیت است.
مدیریت کنترل آفت
- در وحله اول درمان درختان مبتنی بر تقویت آنها از نظر عناصر غذایی و آبیاری و محافظت از تنش‌های محیطی است. آبیاری درختان باید در محیط سایه انداز درخت انجام شود. دوره آبیاری باید منظم باشد.اگر آبیاری با روش قطره ای انجام می‌شود باید تعداد قطره چکانها بسته به سن و قطر تاج درخت تنظیم شود.. برای تغذیه درختان لازم است ابتدا خاک اطراف درختان با کود دامی کاملا پوسیده مخلوط شود. سپس با مشورت کارشناس متخصص از برنامه غذایی مناسب برای درخت استفاده نمایید.
- در مرحله دوم، درمان مبتنی بر مبارزه با آفت است. برای اینکه خسارت چوبخوار مهار گردد، لازم است ابتدا یک سیم مفتول یا سیم مخصوص ترمز دوچرخه و یا موتور که قابلیت انعطاف داشته باشد به داخل سوراخها فرستاده شود. برای نفوذ بهتر سیم لازم است در حین دخول به سوراخ عقب و جلو شده و پیچانده شود تا کانال فعالیت لاروها باز شده و احتمالا لاروهای داخل آنها کشته شود. سیم مفتول تا جاییکه امکان دارد داخل سوراخ فرو برده شده و داخل آن چرخانده شود. در هنگام فروبردن سیم مفتول به داخل سوراخ توجه نمایید که داخل تنه درخت پوک است یا خیر.
- سپس داخل سوراخ با خمیر سمی (با نام تجارتی خمیر آنتی تارلو (نوع خارجی) و یا خمیر زئوزران (نوع ایرانی) و یا با چسب اکواریوم تزریق شده و پر شوند. به مرور زمان سم متصاعد شده و لاروها را نابود می‌کند.
- تمامی قسمتهای درخت مورد بررسی قرار گرفته و کلیه سوراخها و حفرات به صورتی که گفته شد تیمار شوند.
- در بازدیدهای بعدی از درخت دقت شود که آیا هنوز وجود خاک اره مشهود است یا خیر؟ اگر بود باید روش‌های بالا تکرار شود..
مراحل رشدی سوسک شاخک بلند سارتا
الف – تخم، ب– تخم تفریخ شده و لارو سن اول، پ – لارو سن آخر، ت– پیش شفیره، ث– شفیره، ج– حشره کامل خارج شده از پوسته شفیرگی
