علائم کلی کمبود عناصر غذایی
نکته1- بطورکلی، علائم کمبود عناصر غذایی متحرک داخل گیاه مانند نیتروژن در برگهای پایین و علائم کمبود عناصر غیرمتحرک مانند آهن در برگهای جوان و انتهایی گیاه ظاهر میشود.
نکته 2- ممکن است علائم کمبود چند عنصر غذایی در آفتابگردان مشابه هم باشد و تشخیص نوع کمبود نیاز به تخصص و تجربه کافی دارد.
نکته 3- شایعترین علامتی که در اثر کمبود عناصر غذایی در آفتابگردان رخ میدهد، زردی برگها است. این زردی میتواند در اثر عوامل محیطی دیگر مانند تنش خشکی و غیره نیز اتفاق افتد.
4- هر عاملی که رشد ریشه را محدود کند مانند کمبود آب، خاک سفت و حمله آفات میتواند باعث بروز کمبود عناصر غذایی در آفتابگردان شود، چرا که در چنین شرایطی ریشهها قادر نیستند عناصر مورد نیاز گیاه را از خاک دریافت کنند.
علایم کمبود انواع مواد غذایی در مراحل مختلف رشدی آفتابگردان | عنصر غذایی |
نشانههاي کمبود این عنصر به صورت رشد اولیه و سبزینهاي ضعیف و در کمبود شدید، زرد شدن برگهاي پیر و مرگ آنها است. | ازت |
کمبود فسفر سبب ضعیف شدن ریشه و قسمت هوایی گیاه میشود. ساقههایی با انشعابات کم و برگهاي باریک از نشانههاي کمبود فسفر است و رنگ سبز مایل به آبی با لکههاي ارغوانی از نشانههاي ظاهري این کمبود است. هم چنین در شرایط کمبود فسفر، برگها به ویژه در حاشیهها و نوك برگ، نکروز میشود. کمبود فسفر موجب پوکی یا لاغري زیاد دانه ها شده و تشکیل گل و دانه مختل می شود. | فسفر |
آثار کمبود پتاسیم عموما روي برگهاي پایینی ظاهر میشود. آفتابگردان، نیاز بالایی به پتاسیم دارد. کمبود این عنصر به صورت کاهش رشد گیاه، برگهاي کوچک و ساقههاي باریک، ظاهر میشود. در کمبود شدید، حاشیه برگها زرد و خشک و نکروزه شده ولی همچنان روي ساقه باقی میمانند. در بوته هاي جوان در قدیمیترین برگها، نوعی زردي عمومی ایجـاد شده و لکههاي درشت نکروزه همراه با پیچیدگی شدید برگ ظاهر میگـردد . نکـروزه شـدن در نوك برگ شدیدتر است و فنجانی شدن نوك برگهاي زرد به طرف بالا یا پایین است. | پتاسیم |
کمبود منیزیم ابتدا به صورت لکههاي کلروزه (لکههاي زرد) در برگهایی که جدیدا بالغ شدهاند، دیده میشود و برگهاي بالغ حالت فنجانی پیدا میکنند. نشانههاي کمبود نخست از برگهاي مسنتر شروع شده و سپس به برگهاي جوان، گسترش مییابد. درحالت کمبود شدید، برگها خشک شده و پیش از رسیدن، میریزند. | منیزیم |
به طورکلی نشانههاي کمبود گوگرد بسیار همانند با نیتروژن بوده و در مراحل گلدهی دیده می شود. زیرا نیاز گیاه به گوگرد در طی این دوره زیاد است. نشانههاي کمبود این عنصر برعکس نیتروژن، ابتدا در برگهاي بالایی ظاهر میشود. نسبت نیتروژن به گوگرد (N/S) در بافت گیاهی نیز در تشخیص کمبود مهم است. در کمبود شدید گوگرد، برگها رشد ضعیفی داشته و گلها نیز اغلب رنگ پریده تر از حالت طبیعی هستند. کمبود گوگرد سبب زرد شدن برگهـاي جـوان در مراحـل ابتدایی شده و این زردشدگی بهتدریج به همه برگ ها سـرایت مـیکنـد. | گوگرد |
علائم کمبود آهن در آفتابگردان مشابه با سایر محصولات به صورت کلروز بین رگبرگها در برگهاي جوان اتفاق میافتد. کلروز آهن نخست در برگ هاي جوان در نوك شاخساره به وجود آمده و رنگ برگها به زردي میگراید، اما رگبرگ ها سبز باقی میماند. لکههاي قهوهاي یا بافتهاي مرده در صورت کمبود شدید اتفاق میافتد. | آهن |
کمبود مس در گیاه آفتابگردان در برگهاي جوان ظاهر شده و معمولاً رنـگپریدگی و لکه سوختگی از نشانههاي آن میباشد. | مس |
کمبود منگنز رشد و شاخهبندي را محدود کرده و در موارد شدیدتر مانع گلدهی میشود. علایم کمبود ابتدا در برگهاي جوان به صورت لکههاي سوختگی بین رگبرگها ظاهر میشود و سپس تعداد و اندازه لکهها بیشتر شده و در نتیجه تمام سطح برگ به جز رگبرگ زرد میشود. | منگنز |
علائم کمبود بور به صورت کوتاهی میان گرهها، ضخیم و چوبپنبه اي شدن ساقهها، اختلال در رشد و تشکیل گل ظاهر میشود و دمبرگها کوتاه هستند. | بور |
کمبود روي در برگهاي جوان باعث رنگپریدگی و کوچک شدن برگها میشود. | روی |