پایا پویش سبز | P.P.S Co
تجهیزات آبیاری، گلخانه و کودهای کامل کشاورزی
علائم کلی کمبود عناصر غذایی
نکته1- بطورکلی، علائم کمبود عناصر غذایی متحرک داخل گیاه مانند نیتروژن در برگ‌های پایین و علائم کمبود عناصر غیرمتحرک مانند آهن در برگ‌های جوان و انتهایی گیاه ظاهر میشود.
نکته 2- ممکن است علائم کمبود چند عنصر غذایی مشابه هم باشد و تشخیص نوع کمبود نیاز به تخصص و تجربه کافی دارد.
نکته 3- شایع‌ترین علامتی که در اثر کمبود عناصر غذایی رخ می‌دهد، زردی برگ‌ها است. این زردی می‌تواند در اثر عوامل محیطی دیگر مانند تنش‌‌ها و یا عوامل دیگر نیز اتفاق افتد.
4- هر عاملی که رشد ریشه را محدود کند مانند کمبود آب، خاک سفت و حمله آفات می‌تواند باعث بروز کمبود عناصر غذایی شود، چرا که در چنین شرایطی ریشه‌ها قادر نیستند عناصر مورد نیاز گیاه را از خاک دریافت کنند.
پنج مرحلۀ اساسی در رشد برنج
1- جوانه زنی در خزانه
2-پنجه زنی در مزرعه اصلی
3- ساقه‌دهی
4- خوشه‌دهی
5- پر شدن دانه
علایم کمبود انواع مواد غذایی در مراحل مختلف رشدی برنج | عنصر غذایی |
رنگ پریدگی عمومی، کوچک ماندن اندازۀ برگ‌ها و ضعف عمومی بوته‌ها و توقف رشد دیده میشود. در کمبود شدید، زرد شدن برگهاي پیر و مرگ رخ می‌دهد. پنجه‌زنی و تعداد دانه کاهش می‌یابد. | ازت |
کاهش توانایی رشد و کاهش تعداد پنجه، رنگ برگ‌ها سبز تیره شده و برگ‌های مسن تر در نوک و لبه‌ها به رنگ ارغوانی مایل به قرمز می‌شوند. زردی از نوک برگ پیر شروع شده و به طرف قاعده برگ گسترش می‌یابد. برگ‌ها دچار پیچیدگی شده، گیاه کوتاه مانده، دانه‌ها به طور منظم نمی‌‌رسند و خوشه‌ها کوچک و پوک می‌ماند. | فسفر |
آثار کمبود پتاسیم عموما روي برگهاي پایینی ظاهر میشود. برنج، نیاز بالایی به پتاسیم دارد. کمبود این عنصر به صورت کاهش رشد گیاه، برگهاي کوچک و ساقه‌هاي باریک، ظاهر میشود. در کمبود شدید، حاشیه برگ‌ها زرد و متمایل به قهوه‌ای و نهایتا خشک و نکروزه شده ولی همچنان روي ساقه باقی می‌مانند. اگر کمبود پتاسیم در گیاه اصلاح نشود تغییر رنگ در برگهاي جوانتر نیز بروز می‌کند | پتاسیم |
کمبود منیزیم در مزارع برنج به ویژه در شمال کشور محتمل بوده و در ایـن شرایط مقاومت گیاهان در برابر خطرات سرمازدگی کاهش می‌یابد. | منیزیم |
در شرایط کمبود گوگرد گیاه ظاهري سبز کم رنگ و یا زرد پیدا می‌کند. کلروزه شدن برگهاي جوان یا سبز روشن یا کلروزه شدن نوك گیاه از علایم کمبود گوگرد می‌باشد. در این شرایط برگهاي پایین نکروزه میشود. کمبود گوگرد در طی رشد رویشی بـر عملکرد تأثیر می‌گذارد. کاهش در ارتفاع گیاه و توقف در رشد، کاهش تعداد پنجه، خوشه و کاهش در تعداد خوشچه در خوشه، تأخیر در توسعه گیاه و رسیدگی در 2-1 هفته، زردي نشاها در خزانه با تأخیر در رشد و افزایش تلفات بعد از کاشت نشاء از دیگر علایم کمبود گوگرد به حساب می‌آید. گیاهان دچار کمبود گوگرد، مقاومت کمتري نسبت بـه شـرایط غیرمعمول مانند سرما دارند. | گوگرد |
علائم کمبود آهن در برنج مشابه با سایر محصولات به صورت کلروز بین رگ‌برگ‌ها در برگهاي جوان اتفاق می‌افتد. کلروز آهن نخست در برگهاي جوان در نوك به وجود آمده و رنگ برگ‌ها به زردي می‌گراید، اما رگ‌برگ ها سبز باقی می‌ماند. لکه‌هاي قهوه‌اي یا بافت‌هاي مرده در صورت کمبود شدید اتفاق می‌افتد. | آهن |
کمبود مس در گیاه برنج در برگهاي جوان ظاهر شده و معمولاً رنـگ‌پریدگی و لکه سوختگی از نشانه‌هاي آن می‌باشد. نقاط کلروزه به رنگ قهوه‌اي تیره روي نوك برگ‌ها پدیدار میشود. برگ‌ها اغلب سبز متمایل به آبی شده و نوك برگ‌ها کلروزه میشود. برگهاي جدید جمع شده و قسمت‌هاي انتهایی برگ‌ها به صورت سوزنی در می‌آید. جوانه‌زنی دانه گرده و قدرت ادامه زندگی آن در شرایط کمبود مس کاهش می‌یابد. بنابراین عقیمی سنبله و تعداد دانه‌هاي پرنشده افزایش می‌یابد. | مس |
در شرایط کمبود منگنز کلروز بین رگبرگی اتفاق افتاده و در برگهاي جوان، رنـگ سبز خاکستري کم رنگ از نوك به طرف انتهاي برگ گسترش مـی‌یابـد . نقـاط قهوه‌اي نکروزه در برگ پدیدار شده و در نهایت برگ بـه رنـگ قهوه‌اي تیـره در خواهد آمد. جوانه‌هاي برگی، کوتاه، باریک و سبز کم رنگ خواهند شد. در مرحله پنجه‌زنـی، گیاهـان دچار کمبود کوتاه با برگهاي کمتر و سیستم ریشه‌اي ضعیف خواهند شد. در ایـن شـرایط رشد متوقف می‌گردد. گیاهان دچار کمبود نسبت به پوسیدگی قهوه‌اي حساسـیت بیشـتري خواهند داشت. | منگنز |
سفید شدگی و جمع شدن نوك برگهاي جوان، کاهش ارتفاع گیاه و مرگ نقاط رویشی از علایم اصلی است. کلروزه شدن نوك و حاشیه برگ‌ها به عنوان علایم اولیه، نقاط بیضی شکل قهوه‌اي تیره روي سطوح بی‌رنگ شدۀ برگ، نقاط نکروزه شـده در مرحلۀ پنجه‌زنی اولیه، قهوه‌اي شدن نوك برگ‌ها و نقاط بیضوي شکل قهوه‌اي تیره روي برگ‌ها از دیگر علایم کمبود بور می‌باشد. در این شرایط رشد رویشی بطور مشخص کاهش نمی‌یابد. اگـر کمبود بور در مرحلۀ تشکیل خوشه اتفاق بیافتد، گیاهان قادر به تشکیل خوشه نمی‌باشند. | بور |
علایم کمبود روي به طور معمول 2 تا 3 هفته بعد ازغرقاب وقتی گیاهان شروع بـه رشـد می‌کنند به صورت نقاط قهوه‌اي مایل به‌قرمز روي برگهاي پیرتر دیده میشود و همزمان رشدگیاه نیز کند میشود. رگبرگ‌هاي میانی برگهاي جوانتر به ویژه در قسمت قاعدۀ برگ، کلـروزه می‌شوند. در ادامه رشد گیاه متوقف شده و پنجه‌زنی کاهش می‌یابد. در این شرایط کاهش اندازۀ پهنک برگ اتفاق می‌افتد اما غلاف برگ کمتر تحت تأثیر قرارمی‌گیرد. | روی |
در شرایط کمبود برگ‌ها و ساقه‌ها نرم و پژمرده شده و گیاه دچار ورس میشود. کاهش عملکرد دانه، افزایش حساسیت به بیماري‌ها مثل بلاست یا پوسیدگی قهوه‌اي از دیگر علایم کمبود سیلیسیم می‌باشد . در کمبـود شدید سیلیسیم، تعداد خوشه در مترمربع و تعداد خوشچه‌هاي پرشده در خوشه کاهش می‌یابد. | سیلیسیم |
