گل و گیاه اساس باغ و باغچههای زیبای ایرانی است. تولید گیاهان زینتی یکی از بخشهای مهم باغداری است که به دلیل زیبایی خاصشان مورد توجه و علاقه میباشند.
با توجه به فصول سال، پرورش گلهای زینتی فصلی در باغات و چه ها رایج بوده و با در نظر گرفتن محدودیتهای اقلیمی در هر منطقه انواع متفاوتی از این گیاهان زیبا کاشته میشود. برای حفظ و مداومت زیبایی این تفرجگاهها بایستی همه ساله گلهای زینتی فصلی و گیاهان زینتی دائمی پرورش داده شوند تا بتوانند در مواقع لزوم و فصول مناسب جایگزین خوبی برای گیاهان خشک شده و از بین رفته باشند و از طرفی به طور دائم زیبایی باغچه را حفظ کنند. به همین جهت وجود خزانهها و شاسیهای پرورش گل و گیاه ضروری است. خزانهها، بستر گلها و گیاهان مورد نیاز در شرایط اقلیمی و منطقه هستند و شاسی (گلخانهها) در فصول سرد شرایط مناسبی را جهت ریشهدار کردن قلمههای گیاهان زینتی و یا تولید گلهای فصلی به صورت پیشرس ایجاد نمایند.
در این خصوص داشتن یک برنامه پرورش و تولید مدوّن خواهد توانست تولیدکنندگان را برای تامین گیاهان مورد نیاز یاری نماید. برنامه زمانبندی تولید و پرورش گلها و گیاهان زینتی در خزانه و شاسی (گلخانه) به شرح ذیل در سه بخش توصیه میشود:
الف ـ آماده سازی محل قلمهها (شهریور ماه)
۱. تعویض ماسه سال قبل یا ضد عفونی آن.
۲. حمل ماسه رودخانهای شیرین به محل قلمه زنی در گلخانه.
۳. تسطیح و آب انداختن ماسهها.
ب ـ تهیه بذر انواع گلهای فصلی (نیمه دوم شهریور ماه)
ردیف | نام گیاه زینتی | ردیف | نام گیاه زینتی | ردیف | نام گیاه زینتی |
۱ | گازانیا | ۱۱ | قرنفل | ۲۱ | رعنا زیبا |
۲ | همیشه بهار | ۱۲ | شاهپسند بوتهای | ۲۲ | ستارهای |
۳ | کروپسیس | ۱۳ | شب بو | ۲۳ | ابری آبی |
۴ | رعنا ریبا | ۱۴ | بنفشه | ۲۴ | آلیسوم (عسلی) |
۵ | اطلس ایرانی | ۱۵ | کلم زینتی | ۲۵ | ابری نقرهای |
۶ | آهار | ۱۶ | گل مغربی | ۲۶ | پریوش |
۷ | کوکب کوهی | ۱۷ | لاله عباسی | ۲۷ | دکمهای |
۸ | سلوی (سایه دوست) | ۱۸ | تاج خروس | ۲۸ | ختمی پا بلند |
۹ | میمون پا بلند و پا کوتاه | ۱۹ | جعفری پُرپَر و کمپَر (پابلند و پا کوتاه) | ۲۹ | میخک پا بلند و پا کوتاه کم پر |
۱۰ | گل ناز آفتابی | ۲۰ | تاتوره | ۳۰ | فلفل زینتی |
بذر این گلها بهتر است از فروشندگان معتبر و یا شرکتهای بزرگ تهیه و توزیع بذر خریداری شده و تا زمان کاشت در محل مناسب یعنی انبارهای خنک و به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شوند. با توجه به زمانبر بودن خرید نهادهها در ادارات بهتر است یک تا دو ماه قبل نسبت به خرید بذر اقدام گردد. جهت پیشرس نمودن نشاء گلهای فصلی میتوان بخشی از شاسی را به پرورش این گلها اختصاص داد. برای این کار کرتهایی کوچک به ابعاد ۳ × ۱ متر برای هر نوع گل در شاسی اختصاص داده و بذر در آن کاشته میشود. بهتر است تا نیمه دی ماه کاشت بذر انجام شده باشد تا فرصت کافی برای جوانهزنی بذر و رشد گیاه و تبدیل آن به نشاء قوی و سالم وجود داشته باشد. در این صورت در نیمه دوم اسفند ماه نشاءها آماده انتقال به باغچههای اصلی بوده و در اردیبهشت ماه شاهد بلوغ گیاهان و ظهور گلهای زیبای آن خواهیم بود. یکی دیگر از روشهای پیشرس نمودن نشاء گلهای فصلی کاشت بذر آنها در گلدانهای سفالی یا پلاستیکی و قرار دادن این گلدانها در شاسی یا گلخانه میباشد.
ج ـ تهیه قلمه:
قلمه گیری از انواع گیاهان زینتی سازگار با شرایط باغ و اقلیم منطقه (نیمه دوم آبان).
بسیاری از گیاهان زینتی دائمی میتوانند به عنوان پایه اصلی برای قلمه گیری و تکثیر انتخاب شوند. ابتدا پایههای مناسب از نظر سلامت و نداشتن بیماری و آفت کنترل شده و باید از رشد رویشی خوبی نیز برخوردار باشند، سپس اقدام به قلمه گیری از آنها مینمائیم. بهتر است گیاهان زینتی که از زیبایی و رشد مناسب در شرایط منطقه برخوردارند از قبل رصد شوند و در زمان مناسب قلمه گیری یعنی آبان ماه نسبت به قلمه گیری از آنها اقدام گردد.
تعدادی از این گیاهان به شرح ذیل معرفی میگردند :
ردیف | نام گیاه زینتی | ردیف | نام گیاه زینتی | ردیف | نام گیاه زینتی |
۱ | شمعدانی | 8 | بو مادران | 15 | خرزهره |
۲ | شاهپسند | 9 | رزماری | 16 | یاس هلندی |
۳ | رز | 10 | شمشاد پرتغالی | 17 | توت زینتی |
۴ | یاس زرد | 11 | ابری نقرهای | 18 | فلفل سیاه |
۵ | طاووسی | 12 | اسطوخودوس (لاوندولا) | 19 | بَرِوِن |
۶ | زرشک زینتی | 13 | چنار | 20 | پاپیتال |
۷ | پیچ امین الدوله | 14 | بید معمولی |
|
|
پرورش گل و گیاه در گلدانهای سیمانی مخصوص محوطههای باز:
این گلدانها معمولاً حجم کمی خاک را در خود جای میدهند و در اوقات گرم سال دمای خاک گلدان با توجه به حجم اندک آن بالا میرود و این گلدانها نمیتوانند محیط مناسبی را برای رشد و نشو و نمای ریشه فراهم کنند. جهت رفع این نقص توصیه میشود:
۱. قبل از پُر کردن گلدان با خاک مناسب و کاشت گیاه ابتدا جداره داخلی گلدان با استفاده از آکاسیو (یونولیت) کاملاً عایق شود. برای این کار از آکاسیوهایی با قطر ۱ تا ۳ سانتی متر استفاده میشود. این عایق باید روی سطح داخلی گلدان را کاملاً بپوشاند و سپس خاک مخصوص گلدان با ترکیب یک قسمت کوکوپیت به اضافه یک قسمت پرلیت به اضافه یک قسمت خاک خوب باغچه به اضافه یک قسمت ماسه نرم شیرین به اضافه یک قسمت کود دامی، تهیه و به گلدان اضافه گردد و سپس گیاه زینتی مورد نظر که با توجه به اقلیم منطقه یعنی شرایط آب و هوایی محل و کیفیت آب و محل استقرار انتخاب شده به گلدان منتقل و کاشته میشود. توجه به آبیاری گیاه و رفع نیاز رطوبتی آن بدون داشتن مدار ثابت (یعنی هر وقت علائم نیاز به آب در اندامهای گیاه ظاهر گردید) از نکات حائز اهمیت در پرورش این دسته از گیاهان میباشد.
گیاهان مناسب جهت کاشت در گلدانهای سیمانی مخصوص محوطه باز
ردیف | نام گیاه زینتی | ردیف | نام گیاه زینتی | ردیف | نام گیاه زینتی |
1 | گل ناز فرانسوی | 9 | انواع کاکتوسهای اُپونتیا (انجیر تیغی) | 17 | انواع گلهای زینتی فصلی مخصوص فضای باز |
2 | گل ناز عقربی | 10 | گل کاغذی | 18 | ختمی ژاپنی کم پَر |
3 | شمعدانی | 11 | خرزهره | 19 | گل قاشقی |
4 | شاهپسند | 12 | سلوی | 20 | کالانکوئه |
5 | سانسوریا | 13 | انواع کاکتوسهای اِچینو | 21 | انواع نخل زینتی |
6 | گل یخ | 14 | سرو کامیس پاریس | 22 | برگ گندمی |
7 | پام پاس گراس | 15 | سرو نقرهای | 23 | یوکا باغچهای |
8 | آرتمزیا | 16 | گل نرگس | 24 | آگاو آمریکایی |
برنامه غذایی گل های زینتی و آپارتمانی