علائم کلی کمبود عناصر غذایی
نکته1- بطورکلی، علائم کمبود عناصر غذایی متحرک داخل گیاه مانند نیتروژن در برگهای پایین و علائم کمبود عناصر غیرمتحرک مانند آهن در برگهای جوان و انتهایی گیاه ظاهر میشود.
نکته 2- ممکن است علائم کمبود چند عنصر غذایی مشابه هم باشد و تشخیص نوع کمبود نیاز به تخصص و تجربه کافی دارد.
نکته 3- شایعترین علامتی که در اثر کمبود عناصر غذایی رخ میدهد، زردی برگها است. این زردی میتواند در اثر عوامل محیطی دیگر مانند تنش خشکی و یا هجوم نماتدها به ریشه نیز اتفاق افتد.
4- هر عاملی که رشد ریشه را محدود کند مانند کمبود آب، خاک سفت و حمله آفات میتواند باعث بروز کمبود عناصر غذایی شود، چرا که در چنین شرایطی ریشهها قادر نیستند عناصر مورد نیاز گیاه را از خاک دریافت کنند.
علایم کمبود انواع مواد غذایی در مراحل مختلف رشدی کنجد | عنصر غذایی |
نشانههاي کمبود این عنصر به صورت رشد اولیه و سبزینهاي ضعیف و در کمبود شدید، زرد شدن برگهاي پیر و مرگ آنها است. | ازت |
کمبود فسفر سبب ضعیف شدن ریشه و قسمت هوایی گیاه میشود. ساقههایی با انشعابات کم و برگهاي باریک از نشانههاي کمبود فسفر است و رنگ سبز مایل به آبی با لکههاي ارغوانی از نشانههاي ظاهري این کمبود است. هم چنین در شرایط کمبود فسفر، برگها به ویژه در حاشیهها و نوك برگ، بنفش میشود. | فسفر |
کنجد، نیاز بالایی به پتاسیم دارد. کمبود این عنصر به صورت کاهش رشد گیاه، برگهاي کوچک و ساقههاي باریک، ظاهر میشود. در کمبود شدید، حاشیه برگها زرد و خشک و نکروزه شده ولی همچنان بر روي ساقه باقی میمانند. | پتاسیم |
کمبود منیزیم ابتدا به صورت لکههاي کلروزه (لکههاي زرد) در برگها دیده میشود که توسعه یافته و به رگبرگها متصل شده و ممکن است به رنگ نارنجی یا نارنجی مایل به قرمز تغییر یابد. نشانههاي کمبود نخست از برگهاي مسنتر شروع شده و سپس به برگهاي جوان، گسترش مییابد. درحالت کمبود شدید، برگها خشک شده و پیش از رسیدن، میریزند. | منیزیم |
به طورکلی نشانههاي کمبود گوگرد بسیار همانند با نیتروژن بوده و در مراحل کپسولدهی و گلدهی دیده می شود. زیرا نیاز گیاه به گوگرد در طی این دوره زیاد است. نشانههاي کمبود این عنصر برعکس نیتروژن، ابتدا در برگهاي بالایی ظاهر میشود. نسبت نیتروژن به گوگرد (N/S) در بافت گیاهی نیز در تشخیص کمبود مهم است. در کمبود شدید گوگرد، برگها رشد ضعیفی داشته و گلها نیز اغلب رنگ پریده تر از حالت طبیعی هستند. | گوگرد |
علائم کمبود آهن در کنجد مشابه با سایر محصولات به صورت کلروز بین رگبرگها در برگهاي جوان اتفاق میافتد. بدین صورت که کلروز آهن نخست در برگ هاي جوان در نوك شاخساره به وجود آمده و رنگ برگها به زردي میگراید، اما رگبرگ ها سبز باقی میماند. لکههاي قهوهاي یا بافتهاي مرده در صورت کمبود شدید اتفاق میافتد. | آهن |
کمبود منگنز رشد و شاخهبندي را محدود کرده و در موارد شدیدتر مانع گلدهی میشود. علایم کمبود ابتدا در برگهاي جوان به صورت لکههاي سوختگی بین رگبرگها ظاهر میشود و سپس تعداد و اندازه لکهها بیشتر شده و در نتیجه تمام سطح برگ به جز رگبرگ زرد میشود. | منگنز |
علائم کمبود بور به صورت کوتاهی میان گرهها، ضخیم و چوبپنبه اي شدن ساقهها و اختلال در رشد و تشکیل گل ظاهر میشود. | بور |
کمبود روي در برگهاي جوان باعث رنگپریدگی و کوچک شدن برگها میشود. | روی |
کمبود مس در گیاه کنجد در برگهاي جوان ظاهر شده و معمولاً رنگپریدگی و لکههاي سوختگی در بخشهایی از برگ دیده میشود. | مس |